|
SERMAYE GELİRLERİNDE VERGİ |
|
|
|
Pazar, 12 Şubat 2012 |
Türk vergi sisteminde sermaye geliri dediğimiz zaman, mal ve hakların kiraya verilmesi karşılığında elde edilen gelir unsurunu ifade eden gayrimenkul sermaye iratları ile nakdi sermaye veya para ile temsil edilen değerlerden oluşan menkul sermaye gelirleri ifade edilmektedir. Her iki sermaye iratlarını ayrı ayrı tanımlayarak Gelir Vergisi Kanunu karşısındaki durumlarını özetlemeye çalışacağız.
Bugünkü yazımızın konusunu “gayrimenkul sermaye iratları “ oluşturmaktadır. Gayrimenkul sermaye iradı denildiği zaman, Gelir Vergisi Kanunu’nun 70. maddesinde yazılı mal ve hakların, sahipleri, bu mallara tasarruf edenler, zilyetleri irtifak ve intifa hakkı sahipleri anlaşılmaktadır. Gayrimenkul sermaye iradı ise arazi, bina, maden suları, kaynak suları, madenler, taşocakları, kum ve çakıl üretim yerleri ile benzer tesislerin kiralanması sonucunda elde edilen geliri ifade etmektedir. Kanuna göre voli mahalleli dalyanlar ile gayrimenkul olarak tescil edilen haklar, ruhsatlar, markalar ve telif haklarının kiralanması karşılığı elde edilen gelirlerde Gayrimenkul sermaye iradıdır.
Gayrimenkul sermaye iradında gelirin elde edilmesi tahsil esasına bağlanmıştır. Diğer taraftan elde edilen gayrimenkul sermaye iradının vergilendirilmesinde “safi irat“ dikkate alınacaktır. Bunun anlamı, elde edilen kira hasılatından iradın elde edilmesi için yapılan giderler indirilecektir. Ayrıca konut olarak kiraya verilen gayrimenkuller bakımından Gelir Vergisi Kanununda belirtilmiş istisnada elde edilen kazancın tespitinde dikkate alınacaktır. Gayrimenkul sermaye iradında mesken olarak kiraya verilmesinden bir takvim yılında elde edilen hasılatın, belirli tutarları vergi dışında tutulmaktadır. 2008 yılında istisna tutarı 2.400,00 YTL olarak belirlenmiştir.
Konut dışında başka bir amaçla kiraya verilen gayrimenkuller ile diğer gayrimenkullerin kiraya verilmesinden elde edilen hasılatlara istisna uygulanmayacaktır. Bu istisnadan ticari, zirai veya mesleki kazançları dolayısıyla yıllık beyanname vermek zorunda olanlar yaralanamayacaktır. Örneğin; serbest meslek faaliyetinde bulunan bir kişinin gayrimenkulünü mesken olarak kiraya verse dahi elde ettiği gayrimenkul sermaye iradı için istisnadan yararlanması mümkün değildir. Burada dikkat edilecek bir başka hususta, geçmiş yıllara ait olarak tahsil edilen kira bedelleri, tahsil edildiği yılın hasılatı sayılacaktır. Gelecek yıllara ait olup peşin tahsil edilen kira bedelleri, ödemenin yapıldığı yılın değil, gelirin ilgili olduğu yılın hasılatı olarak kabul edilecektir. Bir başka husus ise kiracı tarafından gayrimenkulü genişletmek veya iktisadi değerinin devamı surette artıracak bir değer ilave edilmiş ise kira süresinin sonunda bedelsiz olarak, kiralayana bırakıldığında bu kıymetlerin emsal bedeli de devir tarihinde tahsil edilmiş kira bedeli kabul edilecektir.
Özetle 2008 yılı için geliri sadece 2.400YTL olan ve istisna haddi altında kalan mesken kira gelirinden ibaret olan kişiler gelirlerini beyan etmeyeceklerdir. 2008 yılı için geliri sadece 19.800 YTL’nin altında kalan tevkif suretiyle vergilendirilmiş kira gelirlerinden ibaret olanların gelirleri beyan edilmeyecektir. Yine 2008 yılında gelirleri tevkif suretiyle vergilendirilmemiş, istisna uygulamasına konu olmayan ve tutarı 960 YTL’ yi aşmayan kişiler de bu gelirlerini beyan etmeyeceklerdir.
|
|
|
