|
İşletmelerde temel hedef nedir, diye sorulsa, çoğumuz “kardır” deriz. Oysa en önemli ve zorlu işletme hedefi “uzun ömürlü olmayı” yani kalıcılığı sağlamaktır. Bu konuda dünyanın bir tarihte “dev” kabul edilen şirketleri başarısız kalmışlardır. Fortune dergisinde yayımlanan, dünyanın en büyük 500 şirketi listesinden 25 yılda 238 şirketin kaybolduğu, yok olduğu görülmüştür. Yapılan araştırmalarda temel neden olarak, bu şirketlerin büyük çoğunluğunun “kurumsallaşmayı” sağlayamamış olmaları gösterilmiştir.
1990 yılına gelindiğinde bu listeye yeni 143 şirket eklenmiştir. Bunlar yerine, adı çok duyulmamış, hissedarları pek tanınmayan ama her biri kendi konularında en iyi olan; Prof. Simon’ın deyimi ile “Gizli Şampiyon Şirketler”in zirvelere tırmandığı gözlenmiştir. Bu yeni “Şampiyonlar” 1990’lı yıllardaki ekonomik durgunluğa rağmen dirençleri sayesinde krizden başarı ile çıkmışlardır. Yeni “Genç Şampiyonlar”ın başarılarındaki temel etkenlerden biri de “Kurumsal Yönetim”e ulaşmış olmalarıdır. Nedir Kurumsal Yönetim?
Kısaca bir tanım vermek gerekirse kurumsal yönetim; şirketi yönetenlerle, ona kaynak sağlayanlar arasındaki ilişkinin düzenlenmesidir, denebilir. Kapsam bağlamında ise, dar anlamda kurumsal yönetim, şirket yönetimleri, yönetim kurulu ve hissedarlar arasındaki ilişkilerin düzenlenmesini sağlarken, geniş anlamda da şirketin diğer paydaşları, yatırımcılar, toplumla ilişkisini de kapsar. Böylece geniş anlamda bakıldığında her bir şirket sadece ortaklarının değil, faaliyet gösterdiği kentin, ülkenin hatta uluslar arası yatırım ve finans kuruluşlarının, bu şirkete ilgileri ölçüsünde ortaklaşa sahiplenilen bir kurum özelliği kazanmaktadır. Böylece Kurumsal Yönetim şirketle ilgili tüm kişi ve kurumların hak ve çıkarlarını sisteme bağlayan, düzenlemeler topluluğudur diyebiliriz. Kurumsal Yönetim İşletmelere Neler Sağlar?
Kurumsal yönetimi sağlamış şirketler, kurumlarını geleceğe taşıma kapasitesini yakalamış “iyi” işletmelerdir. Başka bir anlatımla kurumsal yönetime ulaşmış işletmeler, işletmenin en büyük rakibi olan “eski kafa yapısını” yok edip, günün koşullarına uygun tanımlanmış ve işlerliğe kavuşturulmuş bir yönetim organizasyonuna ulaşmış işletme olacaklardır. Böylece kurumsal yönetim işletmelerde önemli değişikliklere yol açarken, kurumsal yapılanma ve yönetim anlayışı aşağıda belirtilen noktalarda yoğunlaşacaktır. Şöyle ki;
1. Yöneticiler kendilerini değil işi ve işletmeyi önemsemeye başlarlar.
2. Yöneticiler bir şeyi tek başına değil çok şeyi birlikte yapma, tercihini kullanırlar.
3. Kurumsal yönetim, planlama ve bütçe, denetim ve finansal raporlamayı ödünsüz uygular. Böylece saydam, hesap verebilir, bilgiyi paylaşan bir yönetim bilgi akışı sağlanır.
4. İşletmede kötü adam “canavar” yaratılmaz tam tersine işletme hakkında bilgiye dayanan belirlemeleri yapıp aktaranlar, korunur, belirlemelerinin işletmelere etkisi kullanılır.
5. Kurumsal yönetime ulaşmış işletmelerde yöneticiler sadece bakmaz, görür, duyar, fark eder, uyarıcı olur.
6. Kurumsal yönetimle birlikte, “sabır” işletmeye egemen bir öğe olarak benimsenir. Böylece ortakların, yöneticilerin, çalışanların işletmenin zor döneminde birbirleriyle ilişkilerinde işletme dışı yatırım ve finansman görüşmelerinde sabırlı olmaları ilkesi yerleşir.
7. Kurumsal yönetim, işletmeyi krizlere, çalkantılara, durgunluğa ve değişime hazır tutar. Böylece kurumsal direncin çoğalmasını sağlar.
8. Kurumsal yönetim, işletmede her kişinin eğitilmiş ve yetiştirilmiş olmasına özen gösterir. Tüm çalışanlara eşit fırsat tanınmasını sağlar.
9. Kurum içi iletişim işler, doğru bilginin kısa sürede ilgili noktalara ulaşması sağlanır. Bilgi teknolojilerindeki gelişmeler izlenir. İşletme kapasitesindeki uyumlu uygulamalara yer verilir.
10. Kurumsal yönetimle birlikte dışarıdan bilgi satın alınması ekonomik ve verimli ise tercih edilir.
11. Kurumsal yönetime sahip işletme çevreci, yenilikçi ve yüksek verimi hedefleyen bir yönetim stratejisine sahip olur. Sınırlı kaynaklar verimli kullanılır. İçinde bulunulan pazar araştırması, Ar-Ge çalışmaları, süreklilik kazanır. Verimliliği ölçen sistemler uygulanır.
12. Kurumsal yönetime ulaşmış işletmeler ekonomik ve finansal gelişmelere göre doğru ilişki, uygun finansman, doğru yönetim sistemini işletir. Bunun sonucu olarak da koşullar gerektirdiğinde, birleşme, katılma, işletmenin devri ya da bölünmeye uyum gösterir. Bu uyumu sağlayan işletmelerde kurumsal bilgi hazırlığı güncel olarak saklı tutulur.
13. Kurumsal yönetimi kurmuş işletme “İyi işletme” tanımının bir sonucu olarak sürekli proje geliştiren, bu projeleri ihtiyaç olması halinde, başka işletmelerle birlikte yürütebilecek ortaklık kültürüne ve iş yönetim sistemine ulaşmış işletmelerdir.
Umarız ve dileriz ki, ölçeği ne olursa olsun tüm işletmeler ‘kurumsal yönetim’ için adım atmaya başlasınlar.
 |
Bu içeriğe ait yorumları masaüstüne alabilirsiniz