Şirketler, yaşadığımız yüzyılda Dünyanın en güçlü, belirleyici, politikalara yön veren kuruluşları olmuşlardır çünkü ekonomi dünyanın birinci gündem maddesi, ekonomiyi yöneten ve yönlendirenlerde artık şirketlerdir. Son yıllarda patlak veren şirket skandalları kurumsal yönetim kavramını sadece şirketlerin gündemine taşımamış, devletlerin de gündeminde yer almaya başlamıştır. Böylece ülkeler, kurumlar, kuruluşlar, şirketler ve tüm organizasyonlar en doğru, kalıcı kurumsal yönetim biçimini aramaya başlamışlardır. Artık sadece şirketlerde değil, ülkelerde kurumsal yönetim prosedürleri, kuralları ve yönetim kodlarını benimseyip, yayınlamaktadırlar.
Elbette küreselleşme ile birlikte ülkelerin şirketleri düzenleyici kurumların koyduğu satın alma, birleşme, bölünme, devralma, şirket değerlemeleri gibi kurumsal yönetim tekniklerinde ilerleme sağlamışlardır. Özellikle uluslar arası sermayenin durağı olan borsalar, sermaye piyasalarını düzenleyen kuruluşlar, iş birliği halinde hisseleri işlem görecek şirketlerde aranacak yönetim prensiplerini belirlemişlerdir. Bu çerçevede borsaya kote olacak şirketlerin, yönetim kurulu üyesi olabilmek için standartlar belirlenmiş, yönetim kurulu üyesinin sorumluluğu, üst yönetimle ilişkileri, hakları, yönetim kurulu üyelerinin eğitimi, üst yönetime yapılacak atamalar, gibi bilgilerin borsaya sunulması belirli formatlara bağlanmıştır. Diğer taraftan, kurumsal yönetim prensiplerinin temel unsuru olarak bağımsız yönetim kurulu üyesi tanımı getirilmiş, bazen de bağımsız yönetim kurulu üyesi tanımına uymayan davranışların, yönetim kurulu üyeliğini sona erdirebileceği belirtilmiştir. Kurumsal Yönetimin Günümüzde Gerekliliği: Uluslararası sermaye hareketleri incelendiğinde, ülkelerin sağladığı reel kazançlar yanında kurumsal yönetim ilkelerinin uygulanıp uygulanmadığı da önemli bir faktördür. Bugün Türkiye Dünya’da en yüksek faiz veren ülkedir. Bu sermaye girişi, uluslararası fon ve kaynakların Türkiye’ye yönelmesini sağlayan önemli bir faktördür. Ancak, bunun kadar önemli bir noktada, ülkenin yönetim standardı, düzeyi ile yatırım yapacakları şirketlerin finansal raporlarının uluslararası standartlarda, güvenilir ve şeffaf olması, iyi yönetilip yönetilmediği hususudur. Kurumsal Yönetim ilkelerine göre yapılanmış ve yönetilen şirketler uluslararası sermayenin cazibesini arttıracaktır. Böylece küresel sermaye hareketlerinde rekabet şansı artacaktır. Diğer taraftan, kurumsal yönetim, “etkin yönetim” i sağlamakta, “iyi yönetici”, “iyi işletme” kavramlarına ulaşmaktadır. Bunun sonucu olarak kıt ve zor bulunan kaynakların etkin ve verimli kullanılması sağlanmaktadır. Böylece verimli işletme ticari anlamda karlı işletmeye dönüşmekte, planlama, bütçeleme verimliliği ölçme yoluyla üst yönetimin yönetim kurulu ile sıcak bilgi alış verişi denetim ve kontrol sistemlerinin yansız ve kurumsal bir yapıya kavuşturulması ile şirket direnci ve kalıcılığı güçlendirilmektedir. Şirket bütçelerinin gerçekçi yapılması, uygulama sonuçlarının izlenmesi, bütçe hedeflerine göre başarı yüzdelerinin irdelenmesi ve yorumlanması üst yönetimin performansının ölçülüyor olması işletme verimliliği ve sağlıklı büyümesinin izlenmesine ve dengeye ulaştırılmasına katkı da bulunacaktır. Günümüzde yaşanan ekonomik gelişmeler, sermayenin küreselleşmesi, gelişmekte olan ülkelerde, kurumsal yönetimi sağlamış şirketlerle evlilik, birleşme ya da devir işlemlerini kolaylaştırmaktadır. Aynı uluslararası muhasebe, raporlama ve yönetim ilkelerini uygulayan şirketlerin nişanlılık süreleri kısa sürmektedir. Kurumsal yönetimi oluşturmuş ve olgunlaştırmış şirketler sırf bu nedenle, dahi olsa cazibe noktası haline gelmekte, işletme değerleri artmaktadır. Muhasebe anlamında maddi duran varlıklar kadar maddi olmayan varlıklarda önemli ekonomik değerlerle ifade bulmaktadır. Sonuç olarak tümüyle kurumsal yönetim ilkeleri ile uyumlu çalışan işletmede; . Düşük sermaye maliyeti ile finansman bulma, . Krizleri kolay atlatabilme, .Hissedarlara ve kamuya verdiği güvenle tercih edilen şirket olma, .Saydamlığı, hesap verebilirliği ve sorumluluğu ile sermaye piyasalarında tercih edilen şirket olma, .Yabancı sermayenin birleşme, evlilik, kurumsal finansman anlamında tercih edilen şirket olma, .Makro bazda ise ülkenin saygınlığı ve ekonomik rekabetine katkı vermeyi sağlayacaktır. Bütün bu uygulamalar ülkenin koşullarının da payı dahil bir “şirket kültürü”, “kurumsal varlık” oluşmasını sağlayacaktır. Böylece ölçülebilir, analiz edilebilir bir “kurumsal yönetim” başarılmış olur.
|