Günümüz işletmecilik ve yönetim anlayışında ciddi değişiklikler oldu. Artık acımasız rekabet ortamında işletmelerin kurucuları ya da kurucularının yakınlarıyla yönetilmesi mümkün değil. Özet bir ilke ile belirtmek gerekir ise işletmelerin kendilerine özgü ancak evrensel işleme kurallarına uyumlu bir ‘’yönetim sistemi’’ kurmaları gerekmektedir.
Aile şirketi hüviyeti devam ediyor ise biraz sonra söyleceklerimizi kısa bir süre içerisinde oluşturmak kolay olmayacaktır. Ancak aile şirketi dışarıdan profesyonel yönetici ya da yardımcı yönetici almaya başlamış ise uyum ve geçiş süreci daha kolay olacaktır. Profesyonel yönetici kimdir? Şirketin ya da işletmenin kuruluş ve ileriki aşamalarında işletme ile sermaye bağı olmayan, uzmanlığı nedeniyle süreli ya da süresiz hizmet akti ile işletmede istihdam edilen kişiye profesyonel yönetici denir. Profesyonel yöneticiler işletmenin kurumsallaşma sürecinde işletme hedeflerine uygun organizasyon yapısının kurulmasında iş görme yöntemlerinin biçimlendirilmesinde ve işletmeye özgü kurumsal değerlerin oluşturulmasında ciddi katkılar verirler. Bu katkıların ağırlığı profesyonel yöneticinin işletmede ‘’tanınırlığı’’ ile doğrudan orantılıdır. Çünkü, işletme sahibi ya da sahipleri bu yöneticiyi nasıl takdim etmişler ise yöneticinin rol alacağı organizasyondaki etkinliği, verimliliği ve başarısı bu rol ile şekillenecektir. Özellikle işletmeye getirilen kural ve prosedürlerin kalıcılığı, bilgi, belge ve raporlama sisteminin kısa sürede benimsenmesi görev ve yetkilerin duygusal etkilerden arındırılarak tarafsız bir şekilde uygulanabiliyor olması yönetim sisteminin ön koşulu olacaktır. Profesyonellerin işletmelerde başarı şansları nelere bağlıdır ? Genel kabul gören yaklaşımlara göre, profesyonel yöneticinin birikimlerini ortaya koyabilmesi, deneyimlerini işletmeye yansıtabilmesi, içinde görev aldığı organizasyonun tüm çalışanlarınca benimsenmesiyle mümkün olabilecektir. Çünkü işletmelerde ancak güçlü olanlar görevlerini sürdürebilirler. Burada hemen belirtelim ki işletme yöneticisinin güçlü olması ile başarılı olması arasında ciddi farklar vardır. Profesyonel yönetici işletme yöneticisinden aldığı destek ile’’güçlü olabilir’’ ancak ‘’başarılı’’ olabilmesi bilgi, birikim ve kuracağı yönetim sistemine bağlıdır. Bazen tam tersi durumlarda olabilir. Çok başarılı yönetici ‘’ güçlü’’ olamayabilir. Yöneticinin başarısı işletme dışı ilişkiler, müşteri ilişkileri, finansman kurumlarıyla ilişkiler, hatta kamu otoriteleriyle olan ilişkilerinde somut bir şekilde görülebilir. Ancak işletmede güçlü olan kendisine önemsenecek bir görev ve yetki verilmemiş sıradan bir kişi de olabilir Böyle durumlarda profesyonel yöneticinin başarı ile güç noktalarını dengeleyecek bir yönetim tercihi oluşturması gerekir. Acaba profesyonel yöneticinin başarı şansları nelere bağlıdır? Her şeyden önce gelişimi ve değişimi kucaklayan ondan ürkmeyen bir özgüvene sahip olmalıdır. İşletmeyi en ince detayına kadar tanımalıdır. Hangi rekabet ortamında çalıştığını ölçen, değerlendiren ve yorumlayan bilgi sistemine sahip olmalıdır. İşletmede kuruluştan beri oluşan bürokrasiyi en aza indirmelidir. İşletmenin gerçekleriyle yüzleşmeyi başarmalıdır. Takım çalışmasına inanmalı, bu çalışmanın liderliğini yapabilmelidir. Sürekli öz eleştiri yaparak başarı ve başarısızlık noktalarını gözden geçirmelidir. İşletme içi eğitim çalışmalarını bizzat koordine etmelidir. Müşterilerle ya da kurumsal ilişkide bulunduğu firmalarla doğrudan temas halinde olmalıdır. Müşteriler ya da iş yapılan kurumların işletme ya da kendisi için ne düşündüklerini sürekli test etmelidir. Başarı ve kayıpları işletme sahipleriyle paylaşmalı, risk yönetimi ve iç denetim için gerekli önlemleri almalıdır. İşletmede dar alandaki gruplaşma ve klikleşmeleri yok edecek yönetim teknikleri uygulamalıdır. İşletmede kurum değeri ve yönetim değerlerini kalıcı hale getirecek bilgi arşiv sistemini kurmalıdır. Zaman zaman kendisi değişiklik yapabilmeli, doğru analizler sonucu ihtiyaç varsa kendisini de değiştirmelidir. Günü kurtarmaya değil, geleceği başarmaya yatırım yapmalıdır. Doğru yapılanları destekleyen sorunları ekip çalışmasıyla çözümleyen bir sistem kurmalıdır. Kardan önce verimliliği iş hacminden önce işletmeye güvenilirliği ve her şeyden önce insanı ön plana çıkartan bir davranış ve yönetim sistemi geliştirmelidir. Enerjisi, heyecanı, hırsı dengeli olmalı, açıklık ve tutarlılık hatırlanan meziyeti olmalıdır. İşletmeyi sahiplenmesi kadar yönettiği kişileri de sahiplenecek hoşgörü içerisinde olmalıdır. Yukarıda belirtilen nitelikleri özümsemiş yöneticiler yönettikleri organizasyonları, doğru hamlelerle, bir orkestra şefi dikkat ve titizliği, bilgi ve akıl desteği ile önemli yerlere taşıyacaktır. İşte bu noktada profesyonel yönetici başarılı olmuş sayılır.
|